แกงพะแนงคืออาหารไทยโบราณที่น่าจะได้รับอิทธิพลอาหารมาจากชาวมุสลิม ลักษณะคล้าย ๆกับแกงมัสมั่นหรือแกงที่มีส่วนผสมของกะทิอื่น ๆ เชื่อกันว่า ถือกำเนิดขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อมีหลักฐานปรากฏในตำราอาหารของหม่อมซ่มจีน ตีพิมพ์ในสมัย รัชกาลที่ 5 เมื่อพ.ศ. 2433 ระบุถึงเมนู ไก่พะแนง โดยในตอนแรกพะแนง ในที่นี้หมายถึงการย่าง
เนื่องจากวิธีการทำไก่พะแนงนั้นคือการนำไก่ไปย่าง พรมด้วยน้ำพริกแกง ต่อมาหลังจากรัชกาลที่ 7 จึงค่อยพัฒนา โดยการนำเนื้อสัตว์มาผัดกับเครื่องแกงและกะทิในหม้อ จนกลายเป็นพะแนง ดังที่เห็นในปัจจุบัน ส่วนผสม เนื้อวัว 500 กรัม (ใช้เนื้อหมู หรือ เนื้อไก่ ก็ได้) ใบมะกรูด 7 ใบ พริกชี้ฟ้าแดง 2 เม็ด พริกแกงพะแนง 2 ½ ช้อนโต๊ะ หัวกะทิ 400 มิลลิลิตร หางกะทิ 50 มิลลิลิตร น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ น้ำตาลโตนด 1 ½ ช้อนโต๊ะ วิธีทำ ฉีกใบมะกรูดออก แล้วซอยเป็นเส้นเล็ก ๆ เตรียมไว้ เช่นเดียวกับพริกชี้ฟ้าแดง โดยพริกชี้ฟ้าแดง ให้คว้านเอาเมล็ดออกด้วย ล้างเนื้อวัวให้สะอาด จากนั้น หั่นหรือสไลด์เป็นชิ้นเล็ก ๆ พอดีคำ ตั้งกระทะหรือหม้อ เปิดไฟกลางค่อนไฟอ่อน ใส่เนื้อวัวลงไป แล้วใส่หางกะทิ รวนเนื้อวัวให้สุก เสร็จแล้ว ตักขึ้น พักไว้ ตั้งกระทะหรือหม้อใหม่ ใส่หัวกะทิลงไป แล้วเปิดไฟแรง คนและรอจนกว่าจะเดือด พอกะทิเริ่มเดือดแล้ว ให้ลดเป็นไฟกลางค่อนไฟอ่อน ผัดไปเรื่อย ๆ จนกว่าหัวกะทิจะแตกมัน พอหัวกะทิแตกมันดีแล้ว ให้ใส่พริกแกง พะแนง ลงไป ผัดให้เข้ากัน จากนั้น ปรุงรสด้วยน้ำตาลโตนด น้ำปลา คนให้เข้ากัน เมื่อน้ำแกงเริ่มเดือดดีแล้ว ให้ใส่เนื้อวัวลงไป คนให้แกงเข้าเนื้อ แล้วโรยใบมะกรูดซอย พริกชี้ฟ้าแดงซอย คลุกเคล้าให้เข้ากัน เป็นอันเสร็จ